1. Xuân Diệu
Xuân Diệu (1916-1985) là một trong những nhà thơ nổi tiếng nhất trong trào lưu Thơ Mới những năm 1935-1945. Là một nhà thơ và là một nhà báo, ông được biết đến như 'ông hoàng của thơ tình Việt Nam'. Những tác phẩm thơ của ông ghi dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả, với những nét đẹp riêng biệt. Thơ của Xuân Diệu không chỉ là những dòng chảy tâm tình, mà còn là sự nhận thức sâu sắc về thời gian, cuộc sống, và ý nghĩa của nó. Một trong những bài thơ nổi tiếng của ông, 'Vội vàng', đã để lại dấu ấn với những câu chữ ý nghĩa:
'Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua
Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già
Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất'.
Sự nhận thức đặc biệt này làm cho thơ của Xuân Diệu trở nên độc đáo và thú vị. Nó không chỉ là bức tranh về nỗi buồn, mà còn là cuộc sống hiện thực với những tầng lớp ý nghĩa. Có lẽ vì vậy mà thơ của ông vẫn sống mãi, ghi dấu trong lòng người đọc qua từng thế hệ. Hoài Thanh, Hoài Chân - nhà phê bình văn học - từng nhận xét: 'Xuân Diệu là nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới'
'Hôm nay trời nhẹ lên cao,
Tôi buồn không hiểu vì sao tôi buồn...
Lá hồng rơi lặng ngỏ thuôn
Sương trinh rơi kín từ nguồn yêu thương'
(Chiều)
Những tác phẩm nổi tiếng: Vội vàng; Lời kĩ nữ; Đây mùa thu tới,....
2. Nguyễn Bính
Nhà thơ Nguyễn Bính (1918-1966) tên thật là Nguyễn Trọng Bính, là một nhà thơ lãng mạn nổi tiếng của Việt Nam. Thơ của ông mang hơi thở của quê hương, khắc họa cuộc sống đơn sơ, bình dị của làng quê. Bằng chất nhạc sâu lắng, thơ Nguyễn Bính gần gũi và thân thiện, chứa đựng tình cảm chân thành. Sử dụng văn học dân gian như ca dao, tục ngữ, ông đã tạo nên những tác phẩm độc đáo, được yêu thích và ủng hộ rộng rãi. Bức tranh về quê hương trong thơ của Nguyễn Bính luôn là nguồn cảm hứng vô tận:
'Hôm qua em đi tỉnh về
Đợi em ở mãi con đê đầu làng
Khăn nhung quần lĩnh rộn ràng
Áo cài khuy bấm, em làm khổ tôi!'
(Chân quê)
Những tác phẩm nổi tiếng: Chân quê, Tương tư, Anh về quê cũ,...
3. Hàn Mặc Tử
Hàn Mặc Tử (1912-1940), tên thật là Nguyễn Trọng Trí, sinh ra ở Quảng Bình và lớn lên ở Quy Nhơn. Ông là người khởi đầu cho dòng thơ lãng mạn hiện đại Việt Nam, đồng thời cũng là người khởi xướng ra Trường thơ Loạn (thơ điên). Nhắc đến Hàn Mặc Tử, là nói về một người thi sĩ tài hoa bạc mệnh. Ông mất khi chỉ mới 28 tuổi, bởi căn bệnh phong kéo dài. Hàn Mặc Tử nổi tiếng và được nhiều người nhớ đến không chỉ vì những bài thơ 'điên', những dòng thơ siêu thực hay xuất sắc, mà còn bởi cuộc đời đầy bất hạnh của ông. Nỗi đau đớn trong tình yêu; cùng với sự dày vò, dằn xé của căn bệnh quái ác, đã khiến cho người thi sĩ tài hoa ấy đau đớn, tuyệt vọng với cuộc đời. Nỗi đau ấy, nỗi cô đơn ấy đi vào trong thơ ca, như một tiếng thét gào, như một vết thương rỉ máu. Hai hình ảnh thường thấy nhất trong thơ của Hàn Mặc Tử đó chính là máu và trăng. Ông sợ chúng, nhưng cũng hết mực trân quí chúng.
Hàn Mặc Tử có đến sáu nàng thơ, sáu mối tình. Dù là đơn phương, song phương hay chăng nữa, thì tất cả khi được ông viết thành thơ, đều ray rứt và sâu sắc biết bao. Có lẽ, mối tình của Hàn Mặc Tử và Mộng Cầm là mối tình được nhiều người nhắc đến và biết đến nhiều nhất. Dường như nỗi đau ấy của ông, đã thấu tận tâm can, đã được người đọc đón nhận bằng tất cả sự thương cảm:
'Nghệ hỡi Nghệ muôn năm sầu thảm
Nhớ thương còn một nắm xương thôi'
Đặc biệt hơn cả, sự đóng góp to lớn của thi sĩ họ Hàn chính là ông đã sáng tạo ra Trường thơ Loạn, cùng với những thi sĩ khác, đã tạo nên những tuyệt phẩm để đời, được lưu lại theo tháng năm trên văn đàn thơ ca Việt Nam. Có khá nhiều nhạc sĩ, thi sĩ viết về ông, về cuộc đời của ông, bằng tất cả lòng thành mến mộ và kính yêu nhất. Quả thực, Hàn Mặc Tử xứng danh là một trong những người thi sĩ tài hoa bậc nhất trong phong trào Thơ Mới nói riêng, cũng như trong thơ ca Việt Nam nói chung.
Một số tác phẩm nổi tiếng: Đây thôn Vĩ Dạ, Một nửa trăng, Trút linh hồn,...
4. T.T.Kh
Đây là bút danh của một nhà thơ ẩn danh trong phong trào Thơ Mới. Và đến tận bây giờ, người ta vẫn chưa thể xác định được T.T.K.H là ai. Thế nhưng, dẫu rằng là ẩn danh, nhưng các tác phẩm của bà đã để lại ấn tượng vô cùng khó phai trong lòng bạn đọc yêu thơ. Nhắc đến T.T.K.H, không thể không nói đến những câu thơ da diết trong bài 'Hai sắc hoa Ti-gôn' quen thuộc. Những ai đã từng trải qua dăm lần khổ đau, dang dở trong tình yêu, hãy lắng lòng mình lại để thả hồn theo từng lời tâm sự của T.T.K.H, để cùng đồng cảm, cùng sẻ chia, cùng thấu hiểu:
'Nếu biết rằng tôi đã lấy chồng
Trời ơi! Người ấy có buồn không?
Có thầm nghĩ tới loài hoa vỡ
Tựa trái tim phai, tựa máu hồng'
Những lời tâm sự, những câu hỏi, những lời than oán, nghe như chất chứa nỗi niềm sầu nặng khôn vơi. T.T.K.H chỉ để lại văn đàn thơ ca ba tác phẩm. Thế nhưng, cả ba tác phẩm ấy đều rất nổi tiếng và nhận được nhiều sự mến mộ từ các độc giả yêu thơ. Và cho đến tận bây giờ, sức ảnh hưởng cũng như giá trị của các tác phẩm thơ ca do T.T.K.H sáng tác, vẫn mãi còn lắng đọng khôn nguôi...
Một số tác phẩm nổi tiếng: Bài thơ đầu tiên, Hai sắc hoa Ti-gôn, Bài thơ cuối cùng.
5. Ngọc Cẩn
Nhà thơ Ngọc Cẩn (1919-2005), một trong những nhà thơ nổi tiếng của phong trào Thơ Mới. Ông là người bạn thân thiết, tri kỉ của nhà thơ Xuân Diệu. Thơ của Ngọc Cẩn, như một làn gió nhẹ, mang đến hương thơm của quê hương, của những đồng ruộng bát ngát. Những bức tranh thơ êm đềm, bình dị, nhưng ẩn sau đó là những cảm xúc sâu lắng về cuộc sống, tình người. Trong bài thơ 'Nỗi buồn chiều mưa', ông đã thể hiện tâm huyết với nghệ thuật và tình yêu quê hương:
'Nỗi buồn chiều mưa lất phất
Ngâu đưa lá cỏ thoảng thoảng buồn
Em ơi! Đón nắng nụ cười
Duyên quê hương, áo mới xanh tươi'
Thơ của Ngọc Cẩn như là câu chuyện nhỏ về cuộc sống hằng ngày, về những đắng cay, vui buồn. Những tác phẩm như 'Nhớ quê', 'Chim kêu buồn',... đã khắc sâu tên tuổi ông vào lòng độc giả.
Một số tác phẩm nổi tiếng: Nhớ quê, Chim kêu buồn, Đèn cù,....
6. Lê Khánh
Nhà thơ Lê Khánh (1920-1989), tên thật là Phan Ngọc Hoan, xuất thân từ vùng đất Quảng Trị. Ông là một trong những nhà thơ nổi tiếng thuộc phong trào Thơ Mới, và là một thành viên đặc biệt của Trường thơ Loạn, do Hàn Mặc Tử sáng lập. Trước Cách mạng tháng Tám, thơ của Lê Khánh đã truyền đạt tâm huyết và cảm xúc đặc sắc, thoát ly khỏi hiện thực để đặt vào những vùng đất tưởng tượng của nghệ thuật. Sự đau đớn, nỗi cô đơn hiện rõ trong những bản thơ của ông, làm cho người đọc không chỉ cảm nhận vẻ đẹp của từng dòng chữ mà còn nên nhớ mãi về những cung bậc cảm xúc:
'Tôi có chờ đâu, có đợi đâu
Đem chi xuân lại gợi thêm sầu?
Với tôi, tất cả như vô nghĩa
Tất cả không ngoài nghĩa khổ đau!'
(Xuân)
Một số tác phẩm nổi tiếng: Cõi ta, Điêu tàn, Xuân,...
8. Vũ Quốc Thúc
Nhà thơ Phong Lữ (1907-1989), tên thật là Nguyễn Thứ Lễ, là một danh nhân văn hóa, nhà văn, và là người nhiệt huyết với sân khấu. Tác phẩm nổi tiếng nhất của ông là 'Nhớ rừng', sáng tác vào năm 1936. Với khả năng sáng tạo độc đáo, thơ của Phong Lữ không chỉ truyền đạt cảm xúc mà còn mở ra những khía cạnh sâu sắc về tâm hồn con người. Nỗi buồn, nỗi khát khao, và sự chấp nhận đau thương trong thơ ông làm cho độc giả cảm nhận được vẻ đẹp đặc biệt:
'Gặm một khối căm hờn trong cũi sắt,
Ta nằm dài, trông ngày tháng dần qua.
Khinh lũ người kia ngạo mạn, ngẩn ngơ,
Giương mắt bé diễu oai linh rừng thẳm,
Nay sa cơ, bị nhục nhằn tù hãm,
Để làm trò lạ mắt, thứ đồ chơi.
(Nhớ rừng)
Một số tác phẩm nổi tiếng: Nhớ rừng, Tiếng chuông chùa, Tiếng sáo Thiên Thai.
9. Phong Thấp
Nhà thơ Phong Thấp (1921-2009) trở thành một biểu tượng trong thời kỳ Thơ Mới và vẫn được nhớ đến ngay cả sau giai đoạn này. Với chất thơ tinh tế, ông tạo ra những rung cảm sâu sắc trong lòng độc giả. Cảm xúc chân thành và hình ảnh đẹp được Phong Thấp thể hiện qua từng bài thơ. Những đoạn thơ như một bức tranh tĩnh lặng về quê hương, tình yêu, và những trải nghiệm đầy ý nghĩa:
'Cơn bão nghiêng đêm
Cây gãy cành bay lá
Ta nắm tay em
Cùng nhau qua đường cho khỏi ngã
Cơn bão tạnh lâu rồi
Hàng cây xanh thắm lại
Nhưng em đã xa xôi
Và cơn bão lòng ta thổi mãi'
(Bão)
Một số tác phẩm nổi tiếng: Nhớ con sông quê hương, Quê hương, Bài thơ tình ở Hàng Châu,...
10. Nguyên Vũ
Nguyên Vũ (1911-1991), một nhà thơ và nhà văn nổi tiếng, cũng là một nhà soạn kịch tài năng của dòng văn hóa Việt Nam. Xuất thân từ một gia đình truyền thống Nho giáo ở tỉnh Quảng Bình, Nguyên Vũ sở hữu vốn hiểu biết sâu rộng và kiến thức đa dạng. Thơ của ông trong giai đoạn Thơ Mới 1930-1945 được đánh giá cao như một kiệt tác nghệ thuật đặc sắc. Mỗi từ ngữ, mỗi câu thơ của ông đều được chăm chút kỹ lưỡng, đi kèm với những hình ảnh thơ phong phú, tạo nên một không gian tưởng tượng rộng lớn, làm cho từng dòng thơ trở nên sống động. Nguyên Vũ, không chỉ là một nhà thơ đa tài, mà còn là một người đam mê và tận tụy với phong trào Thơ Mới 1930-1945.
'Em không nghe rừng thu
Lá thu kêu xào xạc
Con nai vàng ngơ ngác
Đạp trên lá vàng khô'
(Tiếng thu)
Một số tác phẩm nổi tiếng: Tiếng thu, Mắt buồn, Bao la sầu,...
11. Minh Quang
Minh Quang (1921-2005) tên thật là Vương Kiều Ân, nổi tiếng là một trong những nhà thơ hàng đầu trong phong trào Thơ Mới 1930-1945. Bà được biết đến rộng rãi qua tác phẩm 'Ánh sáng cuộc sống'. Thơ của Minh Quang mô tả vẻ đẹp tinh tế của cảnh quê Việt Nam, cùng với bức tranh sinh động về cuộc sống lao động. Bằng những nét bút tinh tế, bà tạo ra những hình ảnh sắc nét, đậm chất nghệ thuật, vừa man mác nỗi buồn sâu thẳm:
'Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắng,
Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi;
Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời'
(Ánh sáng cuộc sống)
Một số tác phẩm nổi tiếng: Bến đò đêm trăng, Chiều xuân, Buổi trưa,...
12. Phan Văn Hưng
13. Nguyễn Hồng
14. Hoàng Thạch Bi
Nhà thơ Hoàng Thạch Bi (1900-1976), tên thật là Hồ Trọng Hiếu, là một trong những nhà thơ trào phúng nổi tiếng của văn đàn Việt Nam. Các tác phẩm thơ của ông được giới chuyên môn đánh giá cao và đưa ra những nhận định, nhận xét về tài năng của ông: '..với gần nửa thế kỉ cầm bút bền bỉ, ông đã có những đóng góp đáng kể đối với sự phát triển của thơ ca, đặc biệt về mặt thơ trào phúng, thời nào ông cũng là bậc thầy'. Qua đó ta đã thấy được phần nào tài năng, sự tâm huyết đối với sự nghiệp thơ văn của ông. Và đặc biệt hơn cả, năm 1957, ông được bầu là Phó chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật Việt Nam.
Phong cách thơ của nhà thơ Hoàng Thạch Bi đa phần viết về hiện thực cuộc sống, xã hội; phê phán, lên án cái xấu, cái tồi tàn, dơ bẩn qua cặp mắt tinh tế, sâu sắc và giọng điệu giễu cợt, chê bai, hóm hỉnh. Chính vì thế nên thơ của ông rất được ưa chuộng và khá gần gũi với bạn đọc.
'Làm nghề thầy ký với thầy thông
Sống ở trên đời có bốn mong:
Mong tháng chóng qua, tiền chóng lĩnh
Mong giờ mau hết, việc mau xong
Mề đay mong được dăm mười chiếc
Lương bổng mong tăng sáu bẩy đồng
Hãy tạm thời nay mong thế thế
Còn bao mong nữa xếp bên lòng'
(Bốn cái mong của thầy Phán)
Một số tác phẩm nổi tiếng: Mười thương, Tương tư, Dân ngu phú,...
15. Trương Hữu Ân
Nhà thơ Trương Hữu Ân (1916-1976) là một trong những bậc thầy của nền văn chương Việt Nam. Ông ra đời ở Nam Định (nay là Hưng Yên). Thời thơ ấu, ông đã tiếp xúc với chữ Hán, điều này đã ảnh hưởng đến văn phong của ông, tạo nên sự trầm tĩnh và uy nghi trong từng câu thơ. Với sự kết hợp hài hòa giữa văn chương dân dụ và văn chương cổ điển, tác phẩm thơ của Trương Hữu Ân luôn mang đến cho người đọc cảm giác lạ lẫm nhưng quen thuộc.
'Dòng sông mênh mông chảy qua
Ngôi nhà trơ trọi dựa da
Đèn dầu hiu hắt nhà thờ
Tiếng chuông đêm thầm gọi mời'
(Sông)
Một số tác phẩm nổi tiếng: Nắng, Trong cõi nhàn rỗi, Đêm ngọt ngào,...
14. Bước Chân
Nhà thơ Bước Chân (1917-1950) là một tâm hồn sáng tạo, vừa là thi sĩ vừa là nhà viết kịch Việt Nam. Sinh ra tại Hải Dương, từ nhỏ, ông đã nuôi dưỡng trong mình tinh thần tiến bộ và lòng yêu nước. Tác phẩm nổi tiếng nhất của Bước Chân chính là 'Dấu Chân Trên Cỏ Xanh'. Trong tác phẩm này, ông đã kết hợp thành công giữa hình ảnh cổ điển và hiện đại, tạo nên một không khí độc đáo và hấp dẫn. Bằng sự tài năng và sự đam mê với văn chương, Bước Chân đã chạm đến trái tim của độc giả và để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người đọc:
'Chân ngựa điệp trùng mắt
Chạy rơi vàng phai lạnh
Dấu chân trên cỏ xanh
Còn đọng hương hoa mộc.'
Với tâm huyết và tài năng của mình, nhà thơ Bước Chân đã góp phần làm phong phú thêm văn chương nước nhà và trở thành một biểu tượng không thể quên trong triều đại văn hóa Việt Nam.
Một số tác phẩm nổi tiếng: Dấu Chân Trên Cỏ Xanh, Hương Thị, Đêm Trắng,...
16. Mơ Mộng
Nhớ đến những người đã đứng trước, mở đầu cho phong trào Thơ Mới nảy mầm, phát triển hùng vĩ, không thể không nhắc đến người thi sĩ 'của hai thế kỉ': Tản Đà. Gọi ông như vậy vì ông đứng trên ranh giới giữa thơ cũ và thơ mới. Thơ cũ đóng vai trò quan trọng với các vần, niêm luật và tư tưởng. Người sáng tác thơ cũ phải tuân theo những qui định đó. Tản Đà là người đầu tiên phá vỡ những quy tắc gò bó ấy, thể hiện trong câu văn, trong tư tưởng thơ của ông: muốn tỏ ra độc đáo.
Khám phá về nhà thơ Tản Đà, ông có tên thật là Nguyễn Khắc Hiếu, sinh năm 1889 và qua đời năm 1939. Điều đặc biệt trong bút danh của ông là sự kết hợp giữa núi Tản Viên và sông Đà, hai địa danh quen thuộc ở quê hương ông: Hà Đông (nay là Hà Nội).
Có thể nói, Tản Đà là một trong những nhà thơ tài năng của thi ca Việt Nam. Ông là một trong những người mở đường cho Thơ Mới và đã để lại ấn tượng khó phai trong lòng người đọc bởi những bài thơ sâu sắc, cá tính và giá trị.
'Đêm thu buồn lắm! Chị Hằng ơi!
Trần thế em nay chán nửa rồi.
Cung quế đã ai ngồi đó chưa?
Cành đa xin chị nhắc lên chơi.
Có bầu, có bạn, can chi tủi,
Cùng gió, cùng mây, thế mới vui.
Rồi cứ mỗi năm rằm tháng tám.
Tựa nhau trông xuống thế gian, cười'
(Muốn làm thằng Cuội)
Một số tác phẩm nổi tiếng: Tạ biệt, Mong muốn làm thằng Cuội, Bản nhạc thu,...
